auteurs: Niels Mennen en Yannick Figee, gepubliceerd op 17-06-2016

Inleiding

In het kader van de Minor van onze opleiding Fontys Hogeschool Mens en Gezondheid hebben wij, Yannick Figee en Niels Mennen een workshop verzorgt over mobiliteitsbeperkingen bij kwetsbare ouderen.

• Definitie mobiliteit:
  Mobiliteit wordt gedefinieerd als het vermogen om je fysiek voort te bewegen

 

Centraal in onze workshop staat Betty,

Betty is een alleenstaande vrouw van 82 jaar oud. Betty is zelfstandig en gaat er graag nog op uit. De reuma beperkt haar echter in haar bewegingsvrijheid wat maakt dat het doen van een simpele dagelijkse boodschap voor een eenpersoons huishouden een hele uitdaging wordt. De technische universiteit van Eindhoven heeft in samenwerking met Betty onderzoek gedaan naar de mobiliteitsbeperkingen  in dit geval Reuma. Door Betty te interviewen, te observeren, haar gedachten in te laten spreken kan eenieder ervaren hoe beperkt Betty is in haar mobiliteit.

Tijdens onze workshop gebruiken we het “Empathic Advendure pak” wat in samenwerking met de design academy, TU/e en Innovatiewerkplaats van ZuidZorg is gemaakt op de reumatische klachten van Betty. Door middel van het pak kan iedereen ervaren waar Betty en vele andere ouderen bij een relatief simpele routineklus als het doen van de boodschappen tegenaan lopen.
(www.zuidzorg.nl, 2016)

De onderstaande link geeft het proces weer wat de studenten en medewerkers van ZuidZorg hebben doorlopen samen met Betty om uiteindelijk het pak te ontwikkelen. https://www.youtube.com/watch?v=nhJYg4Ce1F8&feature=youtu.be

 

 Ons streven is dat na deze workshop verpleegkundigen en verzorgenden de oorzaken en gevolgen kunnen benoemen van mobiliteitsproblemen. Verder geven we informatie en inzicht ten behoeve van interventies die kunnen worden ingezet bij ouderen om de mobiliteitsproblemen te beperken.

Om het inleven in de ouderen met mobiliteitsproblemen te bevorderen hebben we de mogelijkheid geboden om met het Betty pak te dragen.

Oorzaken van mobiliteitsbeperkingen

Figuur 1. Model van Jette en Verbrugge (1994) Echter de relatie zoals hierboven beschreven is erg versimpeld. In werkelijkheid is het proces van achteruitgang niet een rechte lijn, een complex proces van factoren die elkaar beïnvloeden. Niet elke functionele achteruitgang zal ook beginnen met een ziekte. In het proces van het ouder worden op zich, vertragen bijvoorbeeld vele organen en processen in het lichaam. Het is dus een samenspel van factoren en onderlinge verbanden, dit komt beter tot uiting in het model van de World Health Organisation het International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF). Risicofactoren voor mobiliteit volgens een review uit 2008 (Morton 2008) zijn dit de risicofactoren (geordend per categorie uit model van Jette en Verbrugge)

Persoonlijke factoren - Fysieke inactiviteit - Angst - Overgewicht

Structurele afwijking - Spierkracht - Evenwicht - Reactie snelheid - Range of motion - Beperkte visus

Pathologie - Pijn - Ziekten - Depressie - Cognitieve beperking

Externe factoren - Gebruik van hulpmiddelen - Omgevingskenmerken (bijv. aanwezigheid van trappen en drempels)

Werkvormen tijdens de workshop

We hebben ervoor gekozen om tijdens onze workshop een afwisseling te maken van verschillende werkvormen. Allereerst zijn we begonnen met een ijsbreker, een kort filmpje waarin met name oudere op knullige wijze ten val komen.

Quiz
Om een spel/ competitie-element terug te laten komen in de workshop hebben we een korte quiz van 10 vragen gemaakt over mobiliteitsbeperkingen en achterliggende ziekte bij ouderen. In de bijlage lees je de quizvragen terug

Flap-over;
We hebben de deelnemers van de workshop gevraagd om in groepsvorm een aantal interventies op te stellen, waaraan zij denken bij mobiliteitsbeperkingen bij ouderen.
Na het opstellen van de interventies zijn deze kort besproken en aangevuld met de interventies komend uit Carpenito

Ervaar het maar….;
Via ZuidZorg en Fontys hebben we twee ouderdoms/ Empathic adventure pakken gereserveerd. De uitdaging voor de klas was om met het pak aan de wekelijkse boodschappen van Betty te gaan doen in een nagebootste winkel in de gang van school
 

Literatuurlijst

Emmerlot- Vonk, H. J. J., & Verhaar, H. (2011, juni). De effectiviteit van valklinieken in Nederland. Geraadpleegd van http://link.springer.com.lib.fontys.nl/article/10.1007/s12439-011-0021-6/fulltext.html

Mobiliteitsbeperkingen onder ouderen worden steeds groter. (2015, juli). Geraadpleegd van http://www.grijswaard.nl/ouderendieblijvenbewegenmindersnelafhankelijk/

Mobiliteitsbeperkingen onder ouderen worden steeds groter. (2013, juli). Geraadpleegd van http://www.internetshopoverzicht.nl/mobiliteitsbeperkingen-onder-ouderen-worden-steeds-groter/http://www.internetshopov

Bijlage 1
Quizzz…

1. Hebben meer of minder dan 40% van de ouderen boven de 70 jaar een mobiliteitsbeperking?

Antwoord: Meer

2. Geeft reuma of artrose meer mobiliteitsbeperkingen?

Antwoord: Reuma

3. Noem 2 oorzaken van mobiliteitsbeperkingen:

Ziekte

Vallen

Medicijn gebruik

4. In de afgelopen 10 jaar is het percentage mobiliteitsbeperkingen toegenomen of afgenomen?

Antwoord: afgenomen

5. Noem hier 3 mogelijke oorzaken van: (punt per goed antwoord)

prevalentie van ziekte, rug en gewrichtsaandoeningen

mensen beter in staat zouden zijn om – ondanks hun ziekte – hun mobiliteit te handhaven

Het toegenomen gebruik van hulpmiddelen, zoals rollators

6. één op de vijf ouderen heeft grote moeite met het tillen van een voorwerp van 5 kg (bijvoorbeeld een boodschappentas) over een afstand van meer dan 10 meter.

Waar

7. Vrouwen boven de 70 zijn minder beperkt in hun bewegen dan mannen boven de 70

Niet waar; Dit verschil kan deels verklaard worden doordat meer vrouwen dan mannen aandoeningen aan het bewegingsapparaat hebben. Een andere verklaring voor het verschil tussen mannen en vrouwen kan gezocht worden in het feit dat er veel meer alleenstaande oudere vrouwen zijn dan alleenstaande oudere mannen.

 

8. Range of motion is een externe factor bij een beperking in de mobiliteit
   Niet waar; het valt onder een structurele afwijking

 

9. Van de zelfstandig wonende ouderen boven de 70 jaar valt minstens de helft een keer per jaar
   niet waar 1/4e

 

10. Personen met ernstige mobiliteitsproblemen zijndrie keer zo vaak mindergelukkig en tevreden met het leven dan personen zonder beweegproblemen.

waar